SPRZEDAŻ PRAWA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWEJ
NA RZECZ UŻYTKOWNIKA WIECZYSTEGO
W związku z nowelizacją ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U z 2023 r. poz. 344 ze zm. – zwanej dalej ugn) obowiązują nowe zasady nabywania gruntów przez użytkowników wieczystych:
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ugn, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 1a i ust. 3 ugn. Sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego nie może nastąpić przed upływem 10 lat od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.
Przepis art. 32 ust. 1a ugn stanowi, że nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody. Zgody wojewody nie wymaga sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości, o których mowa w art. 51 ust. 2 ugn i art. 57 ust. 1 ugn.
Według art. 32 ust. 2 ugn, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.
W przypadku dokonywania sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej, nabywca (użytkownik wieczysty nieruchomości, który ma się stać właścicielem) uiszcza na rzecz sprzedawcy (Skarbu Państwa) stosowną kwotę pieniężną tytułem ceny. Nabywca nieruchomości (dotychczasowy użytkownik wieczysty) ponosi koszty notarialne i sądowe związane z daną sprzedażą. Wartość nieruchomości gruntowej określa rzeczoznawca majątkowy w sporządzonym operacie szacunkowym w trakcie prowadzonego postępowania, które wszczynane jest jedynie na wniosek użytkownika wieczystego.
Ponadto ustawodawca wprowadził tzw. przepisy epizodyczne dotyczące roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego (Dział VIa ugn).
Zgodnie z art. 198g ust. 1. ugn użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1463) może wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz. (ustawa weszła w życie 31 sierpnia 2023 r.)
Przepis art. 198 g ust. 1. ugn stanowi, że żądanie sprzedaży, o którym mowa w ust. 1,
nie przysługuje:
- jeżeli nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste po dniu 31 grudnia 1997 r.;
- jeżeli użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania określonego w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste;
- w odniesieniu do gruntów położonych na terenie portów i przystani morskich w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2022 r. poz. 1624 oraz z 2023 r. poz. 261);
- jeżeli grunt jest wykorzystywany na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych;
- w odniesieniu do nieruchomości gruntowej niezabudowanej.
- nie zawiera się umowy sprzedaży nieruchomości jeżeli toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.
W przypadku wystąpienia przynajmniej jednej okoliczności wskazanej w pkt 1-6 roszczenie o sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowej przez użytkownika wieczystego nie przysługuje. Z wnioskiem o sprzedaż występują wszyscy użytkownicy wieczyści wnioskowanej nieruchomości. Zatem jeżeli żądanie nie przysługuje to właściciel nieruchomości (Skarb Państwa) może odmówić sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej.
